Er wordt steeds minder gelezen

Lezen is een makkie…toch? - Er wordt steeds minder gelezen

Hoi. Ik ben Arlette Honkoop, werkzaam als leerkracht voor 3 dagen op een basisschool en eigenaar van Onderwijscoaching Jong Geleerd. In verschillende blogs wil ik mijn kennis en onderwijskundige ervaring met je delen.
In dit blog vertel ik je de reden waarom het lezen door kinderen en jongeren op een laag pitje staat en wat dit betekent voor de toekomst.

Zoals het lezen er momenteel voorstaat
2,5 miljoen Nederlanders heeft moeite met lezen, schrijven en rekenen. Een kwart van de 15-jarigen loopt het risico laaggeletterd te worden.
Het feit dat steeds minder kinderen en jongeren uit zichzelf een boek pakken of lezen, zorgt ervoor dat we steeds meer jongeren krijgen die laaggeletterd zijn. Zelfs het lezen van een handleiding wordt dan lastig, maar ook het schrijven van een boodschappenlijstje kan al problemen geven.

Waarom is het met het lezen zo slecht gesteld in Nederland?
Hoe komt het dat er weinig wordt gelezen?
Ligt het aan het feit van digitalisering of spelen andere factoren een rol?

Lezen is een taak van school
Bij oudergesprekken krijg ik vaak van ouders terug dat hun kind een hekel heeft aan lezen. Van het aantal ouders dat ik spreek, zijn er gelukkig ook wel een paar die dan hun kind thuis willen helpen, door verschillende manieren van lezen aan te bieden.
Als het om lezen gaat, wordt er echter door het gros van de ouders veelal met de vinger naar het onderwijs gewezen. Jullie op school lossen het maar op, want leren lezen doen kinderen toch op school?
Natuurlijk is het belangrijk om altijd kritisch naar je eigen leerkrachtvaardigheden en de onderwijspraktijk te kijken om te proberen de interesse in lezen en de leesvaardigheid te verhogen.
Echter ligt niet alle “schuld” bij de scholen.

Door de toename in aanwezigheid en aanbod van digitale middelen krijgen jonge kinderen soms eerder een smartphone of een iPad in hun handen gedrukt om een filmpje te kijken dan dat ze een boekje aangeboden worden.
Dit lijkt immers makkelijk en vraagt weinig tot geen tijd of inzet van ouders. Het is echter enorm belangrijk om bij ouders het belang van lezen en dus ook het voorlezen onder de aandacht te blijven brengen.
Ouders/verzorgers zijn belangrijke rolmodellen die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het ontwikkelen van interesse in boeken en het leesplezier.

Er wordt gezegd dat lezen je slimmer maakt. Daarbij is lezen een voorwaarde om meer succes in je leven te krijgen.
Toch leest ruim de helft van de Nederlandse tieners niet of nauwelijks voor hun plezier. Dit kan komen doordat kinderen en adolescenten meer zin hebben in televisie kijken, computerspelletjes of sport. Maar het is ook mogelijk dat negatieve emoties over lezen de oorzaak zijn. In beide gevallen wordt weinig gelezen maar de oorzaak is anders en de oplossing verschilt.

Kinderen lezen minder omdat ze meer televisiekijken, computerspelletjes spelen of op sociale media actief zijn.
Het is een veelgehoorde uitspraak. Maar is dat wel echt de oorzaak van het feit dat kinderen minder boeken lezen?
Voor veel kinderen zou lezen ook een bron van angst kunnen zijn. En wie angstig is, ontwikkelt weerstand tegen lezen, leest steeds minder en wordt er steeds slechter in.
Een voorbeeld van ‘angst’ om te lezen, is Cito DMT/AVI te vroeg afnemen en aan de uitslag een oordeel hangen. Niet bij ieder kind zijn de hersenen van het klaar voor het lezen. Veelal is dit pas midden of eind groep 4.
Er ontstaat frustratie bij knd die dan al vroeg vastlopen op lezen.
Ze moeten lezen om tempo te maken, technische leesvaardigheid te vergroten e.d. meer. Door het vele ‘moeten’ kunnen toch al gefrustreerde kinderen een hekel aan lezen krijgen.

Een aantal jaren geleden werkte ik als ft. R.T.-er op een school. Mijn 'taak' was ook om bij kinderen DMT en AVI af te nemen. Op een gegeven moment kwam een kind bij mij voor de afname van DMT en AVI. Het kind was al eerder getest en bleek dyslectisch te zijn.
Het treurigste wat ik ooit hoorde, was zijn reactie:"Juf, zet bij mij maar een onvoldoende neer hoor. Ik kan tóch niet lezen". 
Ik vond dit vreselijk verdrietig om te horen uit de mond van een kind! Waarom toetsen we; om frustratie te meten bij dyslectische kinderen?
Gelukkig was er een Intern Begeleider, waarmee ik nauw samenwerkte, die aangaf dat sommige toetsen geen zin hebben; "We zijn alleen maar kindje aan het pesten!"  Vaak denk ik nog aan haar manier van werken en woorden terug, als ik bij kinderen die dyslectisch zijn en/of veel moeite hebben met lezen, weer de DMT/ AVI af mag nemen.
Boekplezier moet altijd voorop staan!

Als ik iets ‘moet’ iedere dag opnieuw, omdat ik er dan beter in zou worden, zorgt bij mij voor dwang en haalt alle plezier van het leren lezen weg.  Daarmee wil ik niet zeggen dat oefenen/ herhaling niet goed zou zijn voor de leesontwikkeling e/o het tempo in lezen; integendeel! Het is alleen de manier waarop een kind zijn leesontwikkeling aangeboden krijgt. Als je het lezen op verschillende, speelse wijze aanbiedt, blijft lezen leuk! Leg daarbij zeer zeker niet de nadruk op 'goed scoren voor DMT/ AVI'

Ik ben benieuwd naar jouw mening.
Deel ze als je wilt in een reactie 👍🏻